Festiwal zieleni

Dzięki tym sadzonkom Legionowo stanie się bardziej zielone. Natomiast miłośnicy kwiatów otrzymają bratki, aksamitki, pierwiosnki, stokrotki oraz niezapominajki, które będą mogli posadzić w ogródku lub w donicach na balkonie. Dostępne będą również zioła do wykorzystania w kuchni, takie jak bazylia, oregano, majeranek, tymianek i mięta.

Mieszkańcy, którym bliska jest dbałość o środowisko oraz interesują się projektami ekologicznymi będą mogli porozmawiać z pracownikami Referatu Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Legionowo.

W okresie międzywojennym rozparcelowane ziemie przyszłego Legionowa w prospektach reklamowych były prezentowane jako „miasto-ogród”. Zgodnie z tą ideą nowo powstająca tu architektura miała wpisywać się w zastany krajobraz przyrodniczy, bez nadmiernych ingerencji np. w istniejący drzewostan. Założenia tej koncepcji dostrzegalne są po dziś dzień w niektórych rejonach miasta (np. Bukowiec), jednak sukcesywne przemiany przestrzeni miejskiej wpływają na zatarcie przedwojennej wizji Legionowa, jako miasta-ogrodu. Dlatego też, co roku podczas festiwalu zieleni rozdawane są przez pracowników Urzędu Miasta Legionowo sadzonki drzew. Od nas zależy czy w przyszłości ten zwrot będzie aktualny.

Jakie drzewa będą dostępne na festiwalu w tym roku?

Lipa drobnolistna, lipa szerokolistna, lipa wielkolistna (Tilia mordata, Tilia platyphyllos). Roślina lecznicza. Najbardziej miododajne z polskich drzew – kwitnie pod koniec czerwca i w … lipcu (tak, nazwa tego miesiąca pochodzi od lipy). Miękkie i kruche drewno dało początek przysłowiom takim jak „no to lipa”, „lipny” - przedmioty wykonane z drewna lipowego były bardzo nietrwałe, tandetne, chociaż łatwe do wyprodukowania. Kwiatostany lipy używane są do produkcji leczniczych naparów. Zawarte w nich związki flawonoidowe i olejki eteryczne mają udowodnione działanie przeciwzapalne i napotne. Oddziaływają korzystnie na układ pokarmowy i krwionośny. Zbliżone działanie ma także miód lipowy.

Klon ginnala (Acer tataricum subsp. ginnala). Małe drzewo lub krzew. Dorasta do 6 m wysokości. Ma szeroką, zaokrągloną, gęstą i nisko osadzoną koronę i cienkie pędy. Roślina bardzo odporna na niskie temperatury i niekorzystne warunki środowiska, jedynie nie toleruje gleb zbyt wilgotnych. Gatunek miododajny - kwitnie od lipca do sierpnia.

Jarząb pospolity, jarzębina (Sorbus aucuparia). Małe drzewo. Ma gładką i jasną korę. Żyje 80-100 lat. Kwitnie od maja do czerwca. Jarzębina jest bardzo tolerancyjna pod względem wymagań środowiskowych. Jednak najlepiej się czuje w silnie nasłonecznionych miejscach i na glebach przepuszczalnych a nawet piaszczystych, jakie dominują w Legionowie. Drzewo to jest bardzo odporne na zanieczyszczenia powietrza.

Wierzba iwa (Salix caprea). Jest mało wymagająca i bardzo łatwa w uprawie. Preferuje wilgotne gleby. Dobrze znosi warunki miejskie i jest odporna na zanieczyszczenia. Aby utrzymać ładny pokrój rośliny, należy ją regularnie przycinać. Roślina miododajna, charakterystyczne kwiaty – bazie – pojawiają się zwykle już w marcu. Kora wierzby zawiera salicynę (kwas salicylowy) i taninę - starożytności była używana jako środek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy.

Brzoza omszona (Betula pubescens). Rzadziej spotykana w Polsce od brzozy brodawkowatej. Rośnie na glebach wilgotnych, podmokłych, kwaśnych i piaszczystych. Unika miejsc o suchym podłożu. Mniej światłożądna niż brzoza brodawkowata. Odporna na mróz. Wykorzystywana w przewlekłych chorobach dróg moczowych, niewydolności nerek, przy gośćcu i przy łuszczycy stosuje się napar z liści, które zawierają szereg czynnych substancji, m.in. flawonoidy, garbniki, sole mineralne i związki żywiczne. Można nim przemywać też suchą i łuszczącą się skórę

Dereń jadalny (Cornus mas). Rozłożysty krzew lub małe drzewo. Roślina miododajna - kwitnie w marcu i kwietniu. Jest to krzew o skromnych wymaganiach, który dobrze się czuje na słońcu i w półcieniu, znosi gleby wapienne, susze i zanieczyszczone powietrze. W cieniu owocuje słabo i ma luźniejszy pokrój. Owoce są soczyste, a w smaku kwaśne (stosunek cukrów do kwasów 3:1, zatem nie nadają się do bezpośrednio spożycia). Bogate w taniny, polifenole, kwasy organiczne, witaminę C i antocyjany. Nadają się na przetwory, np. marmoladę, dżem, nalewki (dereniówka), nadzienie do cukierków i wypalankę - na Słowacji zwaną drienkovica, a w Niemczech Dirndlbrand.

Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris). Toleruje różne gleby: piaszczyste, gliniaste, występuje także na torfowiskach. Jest odporna na mrozy i dobrze znosi susze, ale źle znosi zacienienie. Rosnące samotnie sosny mają rozłożyste, dosyć gęste korony. Rosnąc w zwarciu w skupiskach leśnych drzewa tracą dolne gałęzie i wykształcają prosty pień o wysokiej koronie. W przeciwieństwie do świerków jest dość odporna na wywrócenie - korzeń palowy na piaszczystych glebach osiąga głębokość 1,5–3 m.

Dlaczego drzewa są potrzebne ludziom?

• jedną z najważniejszych funkcji drzew jest neutralizacja wytwarzanych przez człowieka zanieczyszczeń atmosferycznych w tym komunikacyjnych. Liście drzew działają jak swoiste filtry, wchłaniając w procesie wymiany gazowej powietrze wraz z unoszącymi się pyłami i związkami chemicznymi takimi jak: dwutlenek siarki oraz metale ciężkie (ołów, kadm, miedź, cynk) bądź adsorbując je na powierzchni liści, w tym także igieł;

• duże drzewa liściaste redukują zjawisko miejskiej wyspy ciepła. Ich korony chronią powierzchnię ziemi przed nagrzewaniem. Zjawisko transpiracji (parowania wody przez liście drzew) sprawia, że powietrze wokół nich w naturalny sposób się ochładza, wytwarza się przyjazny mikroklimat. Działanie chłodzące jednego dużego drzewa można przyrównać do pięciu biurowych klimatyzatorów pracujących całą dobę. Korona dużego drzewa liściastego działa jak niewielki zbiornik retencyjny zatrzymując na liściach część wody opadowej. Samochody zaparkowane pod drzewami mniej się nagrzewają;

• drzewa produkują tlen niezbędny do życia większości organizmów żywych. Jedno niewielkie drzewo wytwarza rocznie ponad 100 kg tlenu. Dla porównania jeden dorosły człowiek w tym okresie potrzebuje około 176 kg tlenu. Jedna 60 letnia sosna produkuje w ciągu doby tyle tlenu ile wynosi średnio dobowe zapotrzebowanie trzech osób (1350-1800 litrów). Na podstawie wielu badań w zakresie intensywności procesu fotosyntezy wynika, że z 1 m² powierzchni liściowej drzew i krzewów dostaje się do powietrza atmosferycznego w ciągu okresu wegetacyjnego nawet ponad 1 kg czystego tlenu. Do drzew dostarczających największe ilości tlenu należą: buk pospolity (1,1 kg), klon (1,1 kg), robinia akacjowa (1,1 kg), wierzba krucha i dąb (0,8 kg), lipa i jesion (0,7 kg);

• drzewa pobierają z atmosfery dwutlenek węgla, którego nadmiar przyczynia się do zachwiania równowagi w przyrodzie czego wynikiem są anomalie pogodowe (wichury, burze). Średnio typowe drzewo absorbuje odpowiednio 1 tonę dwutlenku węgla na każdy metr sześcienny przyrostu i produkuje przy tym 700 kg życiodajnego tlenu. Jedno drzewo (25 metrów wysokości ) usuwa w ciągu dnia z otoczenia tyle samo dwutlenku węgla, ile emitują dwa domy jednorodzinne;

• drzewa regulują wilgotność powietrza oraz stosunki wodne zarówno wód gruntowych jak i powierzchniowych m.in. ograniczając skutki intensywnych opadów atmosferycznych. Ponadto pełnią funkcję glebochronną powstrzymując degradację gleb;

• drzewa za pomocą systemów korzeniowych, pobierają i dezaktywują związki metali ciężkich ze skutecznością sięgającą od 40% do 70%, dodatkowo towarzyszące roślinom bakterie powodują rozkład szeregu związków organicznych, w tym szkodliwych wielopierścieniowych aromatycznych;

• drzewa są siedliskiem dla fauny (ptaki, owady, pajęczaki), flory i grzybów. Razem tworzą zwarty ekosystem bardzo ważny dla zachowania równowagi w przyrodzie. Szczególnie cenne są stare, próchniejące drzewa. W ich wnętrzu występuje wiele pożytecznych zwierząt, w tym zapylających uprawy pszczół i trzmieli, a także ptaków drapieżnych i owadożernych oraz nietoperzy, które wspomagają rolników w walce ze szkodnikami;

• drzewa wytwarzają substancje lotne, które pomagają w leczeniu chorób układu oddechowego. Olejki eteryczne i żywice wytwarzane przez sosny, poza silnym działanie m dezynfekcyjnym , obniżają ciśnienie krwi i wpływają uspokajająco;

• drzewa posiadają też niewątpliwe walory krajobrazowe, przyczyniając się do tworzenia unikalnego charakteru danego miejsca szczególnie ważne w miastach o zwartej zabudowie, do których należy Legionowo.

Co należy zrobić przed posadzeniem drzewa?

Jeśli nie sadzimy na własnej działce, to sprawdźmy, kto jest właścicielem terenu i zapytajmy o zgodę. Upewnijmy się, czy nie sadzimy drzewa na sieciach przesyłowych lub innych instalacjach podziemnych. Oceńmy jakość gleby i nasłonecznienie – dobór gatunku ma znaczenie aby młode drzewo się przyjęło. Dbajmy o świeżo posadzone drzewo przez kilka lat – podlewajmy w razie potrzeby, warto także umocować pień do palika aby je wzmocnić i uchronić przed przewróceniem do czasu aż nie rozwinie się w pełni system korzeniowy.