zamknij

Google automatic translation. The Legionowo City does not accept any responsibility for the accuracy of data and information originating from the translation. In particular, the Legionowo City does not guarantee that the translation is complete, up-to-date or fit for specific purposes. The translation cannot be compared with a human translation, but may help in assessing the relevance of articles.

A A A
Logo BIP

Klimat

Dane do niniejszego rozdziału pochodzą z pomiarów i obserwacji wykonywanych na stacji klimatologicznej znajdującej się na terenie Ośrodka Aerologii IMGW w Legionowie. Wartości parametrów meteorologicznych zostały opracowane dla okresu ostatnich 20 lat (1977 - 1996) i podane w tabeli 1 Pobierz plik.

3.1. Temperatura

Średnia roczna wynosi +8,1°C przy rozpiętości średnich wieloletnich miesięcznych od około 2°C do około +18°C (Fig. 7). Charakterystyczne są duże wahania średniej miesięcznej w różnych latach, np. średnia stycznia bądź lutego zamiast około -2°C (wieloletnia) może osiągać nawet +3 - +4°C. Dla zim naszych szerokości geograficznych typowe są odwilże, kiedy dobowe temperatury maksymalne mogą dochodzić nawet do +17 - +20°C. Pierwsze jesienne przymrozki przygruntowe występują przeważnie w połowie września. Ale w roku 1990 wystąpiły już 5 września. Ostatnie wiosenne przymrozki występują do ostatnich dni maja. Najpóźniejszy miał miejsce 27 maja w roku 1977.

Fig. 7. Średnie miesięczne temperatury w Legionowie


Absolutna różnica temperatur w tym dwudziestoleciu wyniosła prawie 68°C - pomiędzy minimalną temperaturą -30,6°C zanotowaną 14.01.1987 r. a temperaturą maksymalną +37,1°C zanotowaną 29.08.1992 r

3.2. Opady atmosferyczne

Średni wieloletni roczny opad (suma w milimetrach) wynosi 522 mm, przy sumach miesięcznych od 24 zimą do 68 mm latem (Fig. 8), ale w poszczególnych latach waha się od 490 do 660 mm. Dodajmy w tym miejscu, że rok 1997, rok lipcowej powodzi w naszym kraju, nie zaznaczył się rekordem absolutnym w Legionowie. Opad roczny wyniósł 610 mm, ale suma miesięczna w lipcu wyniosła 193,5 mm (przy średniej wieloletniej dla lipca 61 mm) i przewyższała największą w dwudziestoleciu wartość, która była notowana w lipcu 1981 r. (138 mm). Najwyższą sumę miesięczną opadu, 233 mm, zanotowano w sierpniu 1977 r., a najwyższy opad dobowy - 55,3 mm (55 litrów wody na m2 powierzchni), wystąpił 5 września 1990 roku. W sierpniu 1997 r. suma miesięczna opadu wynosiła jedynie 15,5 mm na tle średniej wieloletniej wynoszącej dla sierpnia 60 mm.

Fig. 8. Średnie miesięczne opady w Legionowie


3.3. Pokrywa śnieżna

Pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio w miesiącach zimowych tylko w około 50% dni, chociaż bywały zimy gdy śnieg zalegał przez całe miesiące zimowe a grubość pokrywy śnieżnej dorównywała w poszczególnych dniach grubości pokrywy w Zakopanem. Na przykład w roku 1979, śnieg występował przez cały styczeń i luty, a grubość pokrywy utrzymywała się na poziomie co najmniej kilkunastu centymetrów. Przez wiele dni wynosiła nawet około pół metra, a rekordy osiągnęła 31 stycznia i 18 lutego, odpowiednio 72 i 71 cm (zob. Tabela 1 Pobierz plik - załącznik 3).

3.4. Zachmurzenie, dni pogodne, dni pochmurne

Stopień zachmurzenia określamy w tzw. oktantach czyli częściach ósmych pokrycia nieba przez chmury różnych rodzajów łącznie. Średnie zachmurzenie (N) w skali roku wynosi dla Legionowa 5 - 6 oktantów, czyli pomiędzy 5/8 a 6/8. W miesiącach letnich zachmurzenie wynosi około 4/8 - 5/8, w miesiącach zimowych nieco przekracza 6/8 - mamy więc przewagę nieba zachmurzonego. W uzupełnieniu tej charakterystyki w tabeli 2 (załącznik 2) podano dla każdego miesiąca ilość dni pogodnych, dla których suma N z trzech terminów nie przekracza 4/8 oraz dni pochmurnych, gdy suma N z trzech terminów wynosi co najmniej 20/8. Pozostałe dni w poszczególnych miesiącach są chmurne, czyli o zachmurzeniu zmiennym, pomiędzy niebem pogodnym a pochmurnym.

Dni pogodnych jest średnio w ciągu roku 40, pochmurnych 140 a najwięcej o zachmurzeniu pośrednim. Najpogodniejsze miesiące, mające najmniejszą ilość dni pochmurnych, to maj, miesiące letnie i październik (Tabela 1 Pobierz plik).

3.5. Ciśnienie

Średnie miesięczne wartości ciśnienia wahają się bardzo nieznacznie dla poszczególnych miesięcy i w różnych latach, oscylując od około 1003 do około 1007 hPa (zob. Tabela 1). Ciekawe są wahania krótkoterminowe związane z dużą zmiennością układów barycznych w cyrkulacji mas powietrza, występującą w naszych szerokościach geograficznych. I tak ciśnienie atmosferyczne na terenie Legionowa może w ciągu 3 - 4 dni wzrosnąć i obniżyć się o około 60 hPa, szczególnie w miesiącach zimowych. Najniższe ciśnienie w omawianym dwudziestoleciu wynosiło 959,8 hPa w dniu 26.02.1989r a najwyższe 1036,8 w dniu 03.01.1993 r.

3.6. Wilgotność powietrza

Wartość średniej wieloletniej wilgotności względnej powietrza, wyrażonej w procentach, wynosi w skali roku 76 % przy wahaniach średniej miesięcznej od 64 % w maju do 87 % w grudniu (Fig. 9). O wiele większe wahania występują w cyklu dobowym, w zależności od typu cyrkulacji, masy powietrza i to niezależnie od pory roku, chociaż średnie wilgotności względne dla poszczególnych pór roku wykazują pewną prawidłowość, zima - 85 %, wiosna - 69 %, lato - 67 %, jesień - 81 %. Na tym tle wilgotność w ciągu doby zarówno latem jak i zimą może wahać się od około 20% w południe do około 100% w nocy lub nad ranem.

Fig. 9. Średnie miesięczne wilgotności powietrza w Legionowie


3.7. Prędkość i kierunki wiatru

Średnia prędkość wiatru wynosi w skali roku 3,5 m/s przy niewielkich wahaniach średniej miesięcznej od około 3 m/s w miesiącach letnich do nieco ponad 4 m/s w miesiącach zimowych. Na poszczególnych kierunkach średnie te różnią się nieco bardziej - od 2,5 m/s przy kierunku wschodnim latem, do 5,5 m/s przy kierunkach zachodnich zimą. Charakterystykę tę dodatkowo uzupełnia informacja o porywach wiatrów. Porywy te bywają krótkotrwałe, kilku i kilkudziesięciominutowe, tak że niewiele wpływają na wartości średnie. Najczęściej zdarzają się od października do marca, największa notowana prędkość wynosiła 26 m/s czyli około 100 km/h. Przeważają kierunki W i SW, rzadziej NW. Miesiące letnie nie są całkiem pozbawione tego zjawiska, sporadycznie występuje ono w każdym miesiącu, ale wiosną czy latem maksymalne porywy nie przekraczają 20 m/s.

Największe porywy w omawianym dwudziestoleciu zanotowano:

03.02.1981r. 26 m/s kierunek W
02.11.1981r. 25 m/s kierunek SW
06.01.1982r. 25 m/s kierunek SW
07.03.1983r. 26 m/s kierunek W
21.10.1986r. 25 m/s kierunek WSW

Tak zwana róża wiatrów w skali roku charakteryzuje się zdecydowanie większą częstotliwością występowania kierunków południowo-zachodnich i zachodnich, na których częstość osiąga odpowiednio 21 i 16 % (Fig. 10; Tabela 2 Pobierz plik i Tabela 3 Pobierz plik). Najrzadszymi kierunkami w skali roku są północne i południowe - tylko kilka procent w rozkładzie ośmiokierunkowym. Procent występowania cisz w okolicy Legionowa, równa się w skali roku 3,4 %. Róże dla pór roku różnią się między sobą. Wiosną wzrasta częstość kierunków wschodnich kosztem zachodnich. Z kolei w róży letniej mamy najwięcej cisz (4,8 %) oraz dominację kierunku zachodniego. Róże jesienna i zimowa najbardziej przypominają roczną a więc te pory najbardziej kształtują w Legionowie roczny średni rozkład kierunków wiatru.

Fig. 10. Procentowy rozkład kierunków wiatrów w dwudziestoleciu 1977 - 1996 na stacji Legionowo w poszczególnych sezonach (tzw. róża wiatrów).


3.8. Promieniowanie Słońca
Od czerwca 1993 r. w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej prowadzone są pomiary całkowitego promieniowania słonecznego, usłonecznienia i promieniowania ultrafioletowego.

Rejestracja godzinnych wartości promieniowania całkowitego, w jednostkach J/cm2, prowadzona jest pyranometrem Kipp&Zonen. Usłonecznienie, czyli czas bezpośredniego padania promieni słonecznych na jednostkową płaszczyznę poziomą, określane jest za pomocą heliografu Stokesa. Promieniowanie ultrafioletowe mierzone jest czujnikiem Robertsona-Bergera Model UV-B Biometer 501. Charakterystyka spektralna czujnika pozwala mierzyć efektywną biologicznie dawkę promieniowania w paśmie UV-B (280 - 320 nm), na którą najbardziej wrażliwa jest skóra człowieka. Odczyty czujnika podawane są w jednostkach MED/godz [1 MED = 210 J/m2 i stanowi minimalną erytemalną dawkę promieniowania, powodującą w ciągu 1 godziny wystąpienie rumienia na średniowrażliwej skórze białego człowieka].

Na granicy atmosfery promieniowanie w paśmie UV-B stanowi niewiele ponad 2% całkowitej energii promieniowania słonecznego. W atmosferze promieniowanie to ulega w znacznym stopniu osłabieniu przez warstwę ozonową Ziemi, ale nawet ta niewielka część, która przedostaje się na powierzchnię Ziemi, przy większych spadkach zawartości ozonu w atmosferze, jest niebezpieczna ze względu na zdolnośc promieniowania UV-B do niszczenia żywych komórek organizmu. Przy bezchmurnym niebie dawki promieniowania w godzinach południowych są wystarczające do wystąpienia rumienia skóry w czasie od 15 do 60 minut, w zależności od indywidualnej wrażliwości cery; jest to zatem maksymalny czas bezpiecznej pełnej ekspozycji ciała na Słońce. Informacje o maksymalnej w danym dniu 30 minutowej dawce promieniowania UV, podaje się do wiadomości publicznej w postaci indeksu, którego wartości mogą się zmieniać w skali od 0 do 16, wartości powyżej 10 są obserwowane na południu Europy w basenie morza Śródziemnego, a największe wartości występują w strefie równikowej.

Przebiegi roczne promieniowania słonecznego w Legionowie z lat 1994 - 1997 wykazują podobieństwo dziennych i sezonowych przebiegów. Na rysunkach widoczne są maksima promieniowania całkowitego i UV-B w południe czasu lokalnego oraz największe sumy dzienne promieniowania całkowitego i największe dawki dzienne UV-B pod koniec czerwca, przy najwyższym położeniu Słońca nad horyzontem w ciągu roku. Przebieg roczny usłonecznienia jest podobny do przebiegów rocznych promieniowania całkowitego i UV-B (Fig. 11, Fig. 12, Fig. 13).

Fig. 11a. Promieniowanie całkowite w Legionowie w latach 1994 - 1997.
Przebieg dzienny w miesiącach (linia ciągła I - VI, linia przerywana VII - XII).


Fig. 11b. Promieniowanie całkowite w Legionowie w latach 1994 - 1997
Przebieg roczny sum dziennych.


3.8.1. Promieniowanie całkowite i usłonecznienie

Maksymalne sumy dzienne promieniowania całkowitego sięgają 9 kWh/m2 (Fig. 11b). W sezonie wegetacyjnym, od kwietnia do października, energia promieniowania słonecznego w Legionowie w latach 1994 - 1997 wynosiła odpowiednio 878, 894, 858 i 841 kWh/m2. Największe usłonecznienie wynosi blisko 16 godzin (Fig. 12). Zwraca uwagę większe usłonecznienie w kwietniu i maju w stosunku do września i października.

Fig. 12. Usłonecznienie w Legionowie w latach 1994 - 1997


3.8.2. Promieniowanie UV-B

Duże ubytki ozonu atmosferycznego obserwowane w latach dziewięćdziesiątych i równoczesne doniesienia z wielu krajów o zwiększającej się częstotliwości zachorowań ludzi na raka skóry, spowodowały wzrost zainteresowania społecznego promieniowaniem nadfioletowym. Powodem wzrostu promieniowania UV-B na powierzchni Ziemi jest niszczenie ozonu w stratosferze przez związki chloru i bromu, głównie przez syntetyczne związki chemiczne zwane popularnie freonami i halogenami, wypuszczane do atmosfery przez człowieka od 50 lat. W szerokościach geograficznych Polski podczas zimy i wczesną wiosną wzrost promieniowania UV-B jest obserwowany sporadycznie podczas epizodów przemieszczeń wiru polarnego ze zubożoną zawartością ozonu w atmosferze.

Fig. 13a. Promieniowanie UV-B w Legionowie w latach 1994 - 1997.
Przebieg dzienny w miesiącach (linia ciągła I - VI, linia przerywana VII - XII).


Fig. 13b. Promieniowanie UV-B w Legionowie w latach 1994 - 1997.
Przebieg roczny sum dziennych UV-B.


Fig. 13c. Promieniowanie UV-B w Legionowie w latach 1994 - 1997.
Indeks UV.


Głównymi czynnikami decydującymi o natężeniu promieniowania nadfioletowego, docierającego do powierzchni Ziemi są:

1. wysokość Słońca nad horyzontem, co uwidacznia się w zależności od szerokości geograficznej, pory roku i pory dnia:

  • najwyższe wartości latem, najniższe zimą (latem dwudziestokrotnie wyższe)
  • najwyższe wartości w południe (w godzinach 10 - 14 czasu lokalnego dociera około 50% całodziennej dawki promieniowania)

2. zawartość ozonu w atmosferze

  • zależność uwidacznia się przy pogodnych dniach w przybliżeniu w stosunku 1:2. Występujące latem sporadycznie w Polsce ubytki ozonu atmosferycznego do 20% mogą przy bezchmurnym niebie spowodować wzrost promieniowania UV-B do 40%, osiągając wtedy wartości charakterystyczne dla regionu śródziemnomorskiego.

3. zachmurzenie

  • wielkość promieniowania zależy od rodzaju chmur. Spadek promieniowania (do 70%) jest obserwowany przy pełnym zachmurzeniu grubymi warstwami chmur. Duże zachmurzenie grubą warstwą chmur redukuje promieniowanie do 20 - 30% wartości przy niebie bezchmurnym, jednak cienkie wysokie chmury i rzadkie chmury konwekcyjne mogą nawet zwiększyć dopływ promieniowania do powierzchni Ziemi z powodu rozproszenia.

4. aerozole

  • pochłanianie promieniowania przez aerozole nie jest dotąd dostatecznie zbadane, jednak wiadomo, że zauważalny ubytek promieniowania obserwuje się przy dużych zanieczyszczeniach atmosfery.

Zależność promieniowania ultrafioletowego od zawartości ozonu w atmosferze i od zachmurzenia zakłóca przedstawiony obraz klimatyczny i powoduje zmienność promieniowania z dnia na dzień.