zamknij

Google automatic translation. The Legionowo City does not accept any responsibility for the accuracy of data and information originating from the translation. In particular, the Legionowo City does not guarantee that the translation is complete, up-to-date or fit for specific purposes. The translation cannot be compared with a human translation, but may help in assessing the relevance of articles.

A A A
Logo BIP

Szata roślinna

4.1. Wstęp

Gmina Legionowo jest gminą miejską, w związku z tym istniejąca zieleń jest w dużym stopniu kształtowana przez człowieka. Z drugiej strony aż 15% powierzchni miasta zajmują lasy (zob. Fig. 14). Większość z nich to lasy gospodarcze, część z nich rośnie na prywatnych działkach budowlanych. Jest to efekt przymusowego zalesiania nieużytków prowadzonego w latach 50-tych. Walory przyrodnicze i jakość gospodarcza tych lasów jest znikoma. Na terenie miasta znaleźć jednak można dość cenne kompleksy leśne, powstałe w sposób naturalny bądź z korzystną ingerencją człowieka (Fig. 15).

Fig. 14. Mapa ekologiczna Legionowa

Fig. 15. Teren leśny przy ulicy Długiej róg Górnej


W niniejszym opracowaniu opisane zostaną wszystkie większe skupiska roślinności, z tym, że skupiska cenniejsze i warte zachowania opisane będą szczegółowo.

Na terenie gminy oraz w jej najbliższej okolicy można wyróżnić siedem większych skupisk zieleni (Fig. 14):

Fig. 16. Dąb szypułkowy przy ulicy Granicznej - pomnik przyrody

1. Kompleks leśny stanowiący południowo - wschodnią granicę gminy. W jego skład wchodzi Rezerwat Bukowiec Jabłonowski.
2. Roślinność wydmowa i leśna na terenie Bukowca C i osiedla Piaski.
3. Roślinność wydmowa na terenie dzielnicy Ludwisin przy południowo - zachodniej granicy miasta.
4. Tereny leśne wokół stadionu miejskiego od ulicy Krasińskiego po rondo Przystanek.
5. Kompleks leśny przy północno-zachodniej granicy miasta, częściowo w jego granicach - w dzielnicy III Parcela.
6. Mniejsze obszary wydmowe: przy ul. Piłsudskiego i Leśnej oraz przy ul. Słowackiego i Sowińskiego - na terenie osiedla Jagiellońska.
7. Tereny leśne wokół cmentarza w dzielnicy Łajski.

Oprócz siedmiu większych skupisk zieleni na terenie miasta występuje także różnorodna zieleń rozproszona, nie tworząca większych skupisk. Wśród zieleni osiedlowej oraz na prywatnych nieruchomościach znaleźć można cenne egzemplarze flory, wśród których są 3 pomniki przyrody (zob. Fig. 14). Są to dęby szypułkowe o obwodach pni przekraczających 3 m. Położone są: na osiedlu Sobieskiego - przy ul. Granicznej (Fig. 16), na posesjach prywatnych przy ul. Sobieskiego i ul. Kolejowej 1 (tzw. "Kozłówka").

4.2. Typy siedlisk leśnych w Legionowie

Według przyrodoleśniczej regionalizacji Polski Legionowo leży w Krainie Mazowiecko-Podlaskiej. Obszar ten znajduje się w zasięgu wpływów klimatu kontynentalnego, średnia temperatura wynosi 7-8 °C, suma opadów 500 - 600 mm, a okres wegetacyjny 200 - 210 dni. Lasotwórcze znaczenie mają obok sosny zwyczajnej, która występuje we wszystkich siedliskach, także dąb bezszypułkowy i szypułkowy, brzoza brodawkowata oraz olsza czarna. Obszar ten leży poza naturalnym zasięgiem jodły, świerka oraz buka (chociaż w rezerwacie Bukowiec na granicy z Legionowem znajdują się wyspowe stanowiska buka).

Warunki przyrodnicze panujące w lesie, czyli siedlisko, charakteryzuje się za pomocą położenia, warunków klimatycznych, typu gleb. W zależności od różnorodności tych czynników wyróżnia się siedliskowe typy lasu. Na terenie Legionowa występują takie typy siedlisk jak (zob. Fig. 14):

Bór suchy (Bs) - jest to siedlisko skrajnie ubogie, poza zasięgiem wód gruntowych. Występuje w Polsce na piaskach, najczęściej wydmowych i zwykle zajmuje szczyty wydm. Gleba wytworzona jest na ogół z głębokich luźnych piasków. W runie leśnym dominują krzaczkowate porosty naziemne (głównie chrobotki) oraz wąskolistne trawy (szczotlicha, kostrzewa owcza), których siwe zabarwienie nadaje temu siedlisku specyficzny koloryt. Drzewostan, z reguły dość luźny tworzy sosna karłowata (wysokość maksymalna 10 m w wieku 80 lat). Krzewy są reprezentowane przede wszystkim przez jałowiec. Z uwagi na niebezpieczeństwo uruchomienia wydm nie należy dopuszczać do wylesienia tego typu obszarów. Ich ponowne zalesienie jest bardzo trudne. W Legionowie to siedlisko występuje w szczytowej partii wydm na terenie dzielnicy Bukowiec C - kompleks nr 2 (Fig. 17) oraz w mniejszym stopniu w Ludwisinie - kompleks nr 3 (Fig. 18).

Fig. 17. Siedlisko boru suchego na wydmie na terenie Bukowca C (kompleks leśny nr 2) przy ulicy Górnej koło IMGW


Fig. 18. Bór suchy w dzielnicy Ludwisin (kompleks leśny nr 3)


Bór świeży (Bśw) - jest to najbardziej rozpowszechnione siedlisko leśne w Polsce. Występuje na piaskach różnego pochodzenia (także wydmowych ale o lepszych niż bory suche warunkach) przy poziomie wód gruntowych na głębokości większej niż 2 m. Charakteryzuje się występowaniem gleb bielicowych. Runo leśne jest najczęściej mszyste, szczególnie w drzewostanie młodszym (do 60 lat). W starszych drzewostanach mchom towarzyszą krzewinki (wrzos, borówka, brusznica), wąskolistne kępkowe trawy (kostrzewa owcza, śmiałek pogięty) i rzadziej porosty krzaczkowate (chrobotki). W drzewostanie dominuje sosna zwyczajna z domieszką brzozy brodawkowatej (o silnie spękanej w dolnej części pnia korze). Sosna osiąga na tym siedlisku wysokość około 20 m w wieku 80 lat. Wśród krzewów najczęściej występuje jałowiec, krzewiasta forma dębu i jarząbu. W Legionowie bór świeży występuje we wszystkich siedmiu wymienionych kompleksach leśnych.

Bór wilgotny (Bw) - siedlisko występujące w obniżeniach na osadach piaszczystych różnego pochodzenia (piaski rzeczne, wodnolodowcowe, wydmowe) o dość płytkim poziomie wód gruntowych (mniej niż 2 m ). Charakteryzuje się glebami bielicowymi. Runo leśne jest typu trawiasto-krzewinkowo-mszystego z dużym udziałem trzęślicy (sinozielona, kępowa trawa), borówki czarnej, bagna, łochyni oraz mchów (szczególnie tworzącego duże kępy płonnika). Występuje tutaj drzewostan sosnowy (wysokość 20 - 24 metrów w wieku 100 lat) z domieszką brzozy. Warstwę krzewów tworzą: jałowiec, kruszyna, jarzębina, łoza. W Legionowie bór wilgotny wystepuje fragmentami w kompleksie nr 1.

Bór mieszany świeży (BMśw) - występuje na osadach piaszczystych różnego pochodzenia. W runie leśnym dominują borówka i czernica. Spotyka się także rośliny zielne takie jak: poziomka, siódmaczek, konwalijka, konwalia oraz paprocie (przede wszystkim orlica). Drzewostan tworzy sosna (w wieku 80 lat osiągająca nawet 25 m wysokości ) i świerk w granicach swego zasięgu (w okolicach Legionowa naturalnie nie występuje). Domieszkę stanowią: dąb bezszypułkowy, brzoza, buk w granicach zasięgu (w Legionowie - wyspowe stanowisko buka w Rezerwacie Bukowiec). Warstwę krzewów tworzą tutaj podrosty gatunków drzewiastych występujących w drzewostanie oraz kruszyna, jałowiec, jarzębina. Zasadniczą różnicę pomiędzy borem a borem mieszanym stanowi obecność w tym ostatnim w warstwie drzew gatunków liściastych. W Legionowie i okolicach bór mieszany świeży występuje w kompleksach 1, 4 i 5.

Bór mieszany wilgotny (BMw) - występuje na osadach piaszczystych z płytkim poziomem wód gruntowych (0,7 - 2,0 m). W runie dominują: czernica, orlica (nawet do 1,5 m wysokości), kępy trzęślicy i mchów, rzadziej łochynia (borówka bagienna) i bagno. Drzewostan tworzy sosna (wysokość 25 m w wieku 80 lat) i w granicach zasięgu świerk, a w domieszce dąb, brzoza omszona, osika. W bardzo bujnej na ogół warstwie krzewów występują: kruszyna, wierzba krzaczasta, podrosy gatunków drzewiastych. W okolicach Legionowa siedlisko to występuje w kompleksie nr 1.

Las świeży (Lśw) - żyzne i bardzo żyzne siedlisko występujące na różnych utworach, najczęściej pochodzenia lodowcowego (piaski, żwiry, gliny). Runo leśne najczęściej słabo rozwinięte ze względu na słaby dostęp słońca typu zielnego: fiołek, przylaszczka, zawilec. Drzewostan często wielopiętrowy, złożony głównie z gatunków liściastych. Dominuje dąb i buk z domieszką lipy, klonu zwyczajnego, jaworu, osiki, grabu i brzozy. Dolne piętro tworzy zazwyczaj grab. Dąb i buk osiąga tutaj rozmiary ok. 30 m w wieku 100 lat. W warstwie krzewów dominuje leszczyna, poza tym występuje głóg, kalina, dereń, bez koralowy. W Legionowie siedlisko lasu świeżego występuje fragmentami w kompleksie nr 4, a w okolicach w Rezerwacie Bukowiec - kompleks nr 1.

Las mieszany świeży (LMśw) - jest to średnio żyzne siedlisko występujące na utworach różnego pochodzenia, z reguły piaszczystych z dodatkiem pyłów, w podłożu często znajduje się glina zwałowa. Roślinność runa leśnego jest bujna i podobna jak w borach mieszanych, przy czym więcej jest gatunków zielnych. W miejscach bardziej prześwietlonych występuje dużo traw (trzcinnik leśny, kostrzewy, kosmatki, perłówka, śmiałek pogięty) oraz ziół (jastrzębce, pszeniec, bukwica, koniczyna, poziomka). Drzewostan jest na ogół mieszany. Dominują gatunki liściaste: dąb bezszypułkowy i szypułkowy (w wieku 100 lat osiąga 25 m wysokości ), buk w granicach zasięgu, z domieszką brzozy brodawkowatej, lipy drobnolistnej, osiki. Z gatunków iglastych najczęściej spotyka się sosnę oraz świerk i jodłę w granicach zasięgu. Podszyt jest na ogół dobrze rozwinięty i tworzą go różne gatunki krzewów (jałowiec, kruszyna, berberys, trzmielina brodwkowata, leszczyna) oraz podrosty gatunków drzewiastych (dąb, brzoza, osika, grab). W Legionowie siedlisko podobne do LMśw występuje w kompleksie nr 4.

Pozostałe siedliska nizinne takie jak: bór bagienny, las mieszany bagienny, las mieszany wilgotny, las mieszany bagienny, las świeży, las wilgotny, las łęgowy, ols jesionowy oraz siedliska wyżynne i górskie w Legionowie i okolicach nie występują. Powyższy opis siedlisk leśnych w odniesieniu do skupisk zieleni w Legionowie należy traktować orientacyjnie. Tylko w kompleksach leśnych nr 1 i 5 (lasy państwowe) prowadzi się systematyczne i planowe zabiegi pielęgnacyjne dzięki czemu siedlisko leśne jest wykształcone w prawidłowy sposób. Pozostałe kompleksy leśne mają prywatnych właścicieli lub są lasami komunalnymi. Z różnych powodów nie prowadzi się tam właściwej gospodarki leśnej.

4.3. Charakterystyka poszczególnych kompleksów leśnych Legionowa i okolic

Kompleks leśny należący do Lasów Państwowych ciągnący się od północnych granic Warszawy do południowo-wschodniej granicy gminy Legionowo. W pobliżu Legionowa przeważa siedlisko boru świeżego i boru mieszanego świeżego. W podłożu występują utwory rzeczne: piaski i namuły w zachodniej części kompleksu oraz piaski wydmowe w centralnej, północnej i wschodniej części. Przeważają gleby bielicowe. W runie dominują mchy, krzewinki (borówka, wrzos, rośliny zielne: poziomka, konwalia) i paprocie (głównie orlica). W drzewostanie dominuje sosna z domieszką brzozy brodawkowatej i dębu bezszypułkowego. Ciekawostką są wyspowe stanowiska buka zwyczajnego poza północną granicą naturalnego występowania oraz stanowisko endemicznej brzozy czarnej (endemity to gatunki roślin lub zwierząt występujące wyłącznie na niewielkim ograniczonym obszarze) na terenie rezerwatu przyrody Bukowiec Jabłonowski, który dochodzi do granic miasta między ulicami Wiejską, a Zakopiańską.

Obszar wydmowo - leśny w dzielnicy Bukowiec C i na osiedlu Piaski. Jest to teren o bardzo urozmaiconym ukształtowaniu powierzchni terenu z najwyższym punktem w mieście (97,5 m n.p.m.) (zob. Fig. 19). W szczytowych partiach wydm występuje skrajnie ubogie siedlisko boru suchego. Drzewostan tworzą karłowata sosna z domieszką karłowatej brzozy, runo stanowią porosty, praktycznie brak jest krzewów. Duże obszary są całkowicie pozbawione roślinności. Zniszczenie ubogiej roślinności na tym terenie może doprowadzić do uruchomienia wydm. W niższych partiach wydm oraz w zagłębieniach między nimi wytworzyło się nieco żyźniejsze siedlisko boru świeżego z dominującą sosną w wieku od 30 do 50 lat, średnicy do 18 cm i wysokości do 16 m oraz domieszką brzozy. W podszycie występuje brzoza, dąb, grochodrzew, jarząb, kruszyna, czeremcha, bez koralowy, jałowiec.

Fig. 19. Siedlisko boru świeżego w Legionowie przy ulicy Górnej koło IMGW


Teren wydmowo - leśny w dzielnicy Ludwisin przy granicy z gminą Jabłonna stanowi ciąg wydm pokrytych roślinnością typową dla siedliska boru świeżego, miejscami (na szczytach wydm) przechodzącą w bór suchy. Przeważa drzewostan sosnowy w wieku 40-50 lat o przeciętnej średnicy pnia 15 cm i wysokości 15 m z domieszką brzozy w wieku 40 lat, średnicy pnia 18 cm i wysokości 15 m i dębu bezszypułkowego (szczególnie wzdłuż ulicy Prymasowskiej z pomnikowym okazem o średnicy pnia ponad 300 cm (zob. Fig. 20), poddawanym obecnie zabiegom pielęgnacyjnym). W warstwie krzewów występują gatunki drzewiaste: dąb, grab, jarząb, czeremcha, szakłak, głóg, klon zwyczajny, lipa, grochodrzew. W runie leśnym mchy, trawy, paprocie (Fig. 21).

Fig. 20. Dąb bezszypułkowy (pomnik przyrody) na rogu ulic Prymasowskiej i Mieszka I

Fig. 21. Teren wydmowo - leśny w dzielnicy Ludwisin


Tereny leśne wokół stadionu miejskiego do Ronda Przystanek stanowią zróżnicowany kompleks leśny. Przeważa siedlisko zbliżone do boru świeżego i boru świeżego mieszanego. Między ulicami Krasińskiego, Ostrobramską, Bolesława Chrobrego i Sowińskiego występuje bór świeży z sosną w wieku ok. 40 lat, średnicy 15 cm i wysokości 15 m w ubogiej warstwie krzewów pojednczo występuje dąb. Obok tego kompleksu wzdłuż ulicy Sobieskiego oraz na terenie stadionu miejskiego występuje najcenniejszy pod względem przyrodniczym obszar zieleni w Legionowie. Jest to żyzne siedlisko lasu mieszanego świeżego (w pobliżu i na terenie stadionu) z dominującym dębem bezszypułkowym w wieku do 80 lat, średnicy pnia 15 cm (do 70 cm na terenie stadionu) i wysokości do 15 m. Wzdłuż ul. Sobieskiego między stacją benzynową, a ul. Bolesława Chrobrego występuje siedlisko lasu świeżego. Jest to dąbrowa z dębem w wieku ok. 50 lat, przeciętnej średnicy pnia 20 cm i wysokości 12 m. Jako domieszka występuje brzoza, osika, w podszycie dąb, osika, klon, kruszyna. W pobliżu Ronda Przystanek, między ulicami Krakowską, Jagiellońską, a szkołami nr 2 i 5 występują zróżnicowane siedliska - od ubogiego boru świeżego, a nawet suchego z dominacją sosny, poprzez bór świeży, bór mieszany świeży, a nawet miejscami bór mieszany wilgotny z dominacją dębu bezszypułkowego i domieszką brzozy i sosny.

Kompleks leśny przy północno - zachodniej granicy miasta w dzielnicy III Parcela to w większości należy do Lasów Państwowych. W granicach miasta częściowo są tu lasy komunalne i prywatne. Przeważa siedlisko boru świeżego (miejscami bór mieszany świeży i w obniżeniach bór mieszany wilgotny z dominującą sosną w wieku 40- 50 lat, przeciętną średnicą pnia 20 cm i wysokością 20 m. Domieszkę stanowi brzoza, dąb, osika. W runie leśnym mchy, wąskolistne trawy i paprocie. W warstwie krzewów podrosty gatunków liściastych: dąb, jarząb, brzoza, klon oraz jałowiec i kruszyna.

Obszary wydmowe w centrum miasta przy ul.Piłsudskiego róg Leśnej (6a) oraz przy ul.Słowackiego róg Sowińskiego (6b). Są to siedliska boru świeżego do suchego w szczytowej partii wydm mocno zdegradowane przez człowieka. Dominuje drzewostan sosnowy w wieku 20-50 lat, średnicy pnia 10 do 30 cm i wysokości do 15 m. Domieszkę stanowi brzoza (głównie na obszarze 6b) i dąb, klon jesionolistny, grochodrzew i jesion (6a). W warstwie krzewów na obszarze 6a występuje dąb, klon zwyczajny, grochodrzew, głóg jedno- i dwuszyjkowy. Runo stanowi ściółka sosnowa lokalnie pojawiają się trawy. Oba obszary ze względu na swoje położenie można wykorzystać do celów rekreacyjnych z zachowaniem istniejącego drzewostanu.

Tereny leśne wokół cmentarza w dzielnicy Łajski należą do prywatnych właścicieli i do gminy. Są to ubogie siedliska boru świeżego, a nawet suchego. W podłożu występują rozwiane piaski wydmowe. Dominuje drzewostan sosnowy w wieku 45 lat, o przeciętnej średnicy 15 cm i wysokości 12 m. W podszycie spotyka się dąb, jarząb, klon, grochodrzew, jałowiec.

4.4. Wnioski

Opisane powyżej tereny przedstawiają różną wartość przyrodniczą. Kompleksy nr 1 i 5 są terenami gdzie prowadzona jest przez Lasy Państwowe planowa gospodarka leśna. Są więc cenne z punktu widzenia przyrodniczego i gospodarczego. Kompleksy nr 2 i 3 mają wartość krajobrazową, a roślinność na wydmach pełni ważną rolę powstrzymującą ruch wydm. Obszary wydmowe nr 6 mogą pełnić funkcje wypoczynkowe. Kompleks nr 4 jest przyrodniczo najcenniejszy może pełnić funkcje rekreacyjno-sportowe (także z racji położenia w pobliżu stadionu). Kompleks nr 5 stanowi naturalną barierę oddzielającą osiedla mieszkaniowe od terenów przemysłowych. Wszystkie skupiska zieleni pełnią ważną rolę w oczyszczaniu powietrza z zanieczyszczeń komunikacyjnych i przemysłowych, oczyszczaniu wód i gleb oraz tworzeniu swoistego mikroklimatu miasta.