Ulica szkolna przy „Siódemce”

Innowacyjny projekt „Ulica Szkolna – czyste powietrze i bezpieczeństwo naszych dzieci” jest realizowany pilotażowo w woj. mazowieckim. Szczegółowe pomiary zanieczyszczeń powietrza generowanych przez transport (Transport Related Air Pollution – TRAP) oraz rodzajów ruchu drogowego wokół szkół pozwolą ocenić skalę i rodzaje zagrożeń. Wyniki badań i materiały edukacyjne posłużą do zwiększenia świadomości nt. zanieczyszczenia powietrza oraz wpływu indywidualnych zachowań i otaczającej lokalnej społeczności na codzienność i przyszłość ich pociech.

Wdrożenie sprawdzonych międzynarodowych najlepszych praktyk pozwoli zwiększyć bezpieczeństwo i zdrowie dzieci zarówno pod względem komunikacyjnym jak i jakości powietrza. Zmiany mobilności w obszarach szkolnych oraz dostosowanie prędkości i gęstości ruchu pojazdów mogą znacznie wpłynąć zarówno na poprawę jakości powietrza jak i na bezpieczeństwo najmłodszych w drodze do szkoły.

Dlaczego?

Dzieci należą do najbardziej narażonej grupy osób zarówno, jeśli chodzi o obrażenia w wypadkach drogowych, jak i konsekwencje zanieczyszczonego powietrza związanego z ruchem drogowym.

Zanieczyszczenia powietrza generowane przez transport składają się z wielu substancji, wśród nich znajdują się te najbardziej niebezpieczne dla zdrowia – m.in. tlenki azotu, pyły zawieszone, ołów, węglowodory wielopierścieniowe (benzopireny), tlenek węgla (czad) czy tlenki siarki.

Dzieci mają krótszy, delikatniejszy i bardziej czuły układ oddechowy, który cały czas się rozwija. Aby to zobrazować, można porównać liczbę pęcherzyków płucnych u noworodka (24 mln) z liczbą pęcherzyków u 4-latka (ponad 257 mln!). Dzieci oddychają też o wiele szybciej oraz mają mniej rozwinięte naturalne bariery ochronne przed wdychanymi cząstkami, przez co wdychają więcej zanieczyszczeń. Dodatkowo, zupełnie prozaicznie, ze względu na wzrost są bliżej spalin i wdychają ich znacznie więcej niż osoba dorosła.

Dzieci oddychające zanieczyszczonym powietrzem są bardziej narażone na nieprawidłowy rozwój płuc. Zahamowany zostaje przyrost pęcherzyków, a tym samym zmniejsza się pojemność oddechowa. Dzieci są wtedy mniej odporne na zakażenia i częściej chorują. Prowadzi to do niekończących się infekcji, zakażeń, alergii, astmy, chorób o podłożu autoimmunologicznym i innych chorób przewlekłych, nawet neurologicznych.

Koncentracja na okolicy szkoły wynika z wzmożonego ruchu drogowego, który oprócz zanieczyszczenia powietrza, może generować także bezpośrednie zagrożenie. Dzieci postrzegają ruch uliczny w zupełnie inny sposób niż dorośli. Dzieje się tak, ponieważ zdolności, które umożliwiają dzieciom świadome i bezpieczne poruszanie się po drodze, nie są u nich jeszcze w pełni ukształtowane. Zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym wpaja się dzieciom już od najmłodszych lat. Maluchy często jednak nie potrafią jeszcze zastosować tej wiedzy w praktyce. U dziecka w wieku wczesnoszkolnym myślenie abstrakcyjne i wyobraźnia nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Oznacza to, że chociaż dziecko uczy się, jak należy zachowywać się w poszczególnych sytuacjach, to w praktyce określenie, czy może przejść przez ulice, czy nie, będzie sprawiało jej trudność. Ocena odległości, prędkości oraz eliminacja zbyt wielu impulsów jest bardzo trudna.

Dodatkowo niska zdolność koncentracji może utrudniać dzieciom właściwą reakcję w sytuacjach zagrożenia w ruchu drogowym. W drodze do szkoły dzieci nie zawsze potrafią skupić się na ruchu drogowym, przez co są bardziej narażone na wypadek.

Dlatego to dorośli powinni zawsze mieć na uwadze wszystkie powyższe czynniki i dostosowywać drogę do szkoły i jej otoczenie do możliwości najmłodszych.

Pomysłodawcami akcji oraz firmami w nią zaangażowanymi są: Stowarzyszenie Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego, Clean Air Fund, EUROPEJSKIE CENTRUM CZYSTEGO POWIETRZA (ECAC) oraz Fundacja „Rodzic w mieście”.

Oprac. na podstawie informacji ze strony projektu.